Haram tetapkan untung pelaburan

Bersama Jakim

Fuqaha sepakat beri jaminan laba kepada pemodal menyamai riba

Soalan:
Ketika ini terlalu banyak pelaburan yang menyamai skim cepat kaya. Bezanya ada perniagaan itu membabitkan usaha seperti ternakan cacing, ikan keli serta sewa kereta yang menjanjikan keuntungan tetap setiap bulan. Sebagai contoh pelaburan RM1,000 boleh memberi keuntungan kira-kira RM150 sebulan selama dua tahun. Saya musykil mengenai hukum pelaburan sedemikian.

Zulkefeli Yusof
Kuantan,
Pahang.

Jawapan:
Hadis Rasulullah SAW menyatakan bahawa al-kharraj bi al-daman iaitu bagi mendapatkan keuntungan (hasil pelaburan) mesti menghadapi risiko yang bermaksud tiada untung tetap dijanjikan dan pelabur mesti menjamin keelokan barang yang dijual jika membabitkan jual beli. Justeru, fuqaha sepakat jaminan untung dalam kontrak pelaburan adalah haram kerana ia riba.

Keuntungan dalam pelaburan mudarabah misalnya akan dikongsi bersama antara pemodal dan pengusaha berdasarkan nisbah yang dipersetujui, manakala kerugian ditanggung pemodal kecuali kerugian itu berpunca daripada kecuaian pengusaha.

Jika akad pelaburan mudarabah menetapkan jumlah keuntungan pada awal kontrak antara pengusaha dan pemodal, maka akad itu tidak sah di sisi hukum syarak kerana syaratnya sudah rosak.

Kontrak pelaburan yang menjamin pulangan atau keuntungan pada awal kontrak kepada individu tanpa melihat hasil sesuatu usaha dikategorikan sebagai riba yang diharamkan Islam.

Majlis Penasihat Syariah, Accounting & Auditing Organization For Islamic Institutions (AAOFI) membuat keputusan sebarang pihak menetapkan baginya jumlah untung yang tetap dan pasti, maka rosak akad pelaburan itu.

Perlu ditegaskan di sini keuntungan dalam pelaburan adalah perbezaan jumlah hasil dengan kos. Hasil diperoleh daripada kegiatan yang berdepan dengan risiko dalam perniagaan membabitkan gabungan pelaburan kewangan, tenaga dan usaha.

Menurut Yusuf al-Qaradawi pula dalam kitabnya al-Halal wa al-Haram fi al-Islam penetapan kadar keuntungan atau kerugian dalam perniagaan menafikan keadilan yang jelas dan nyata. Ia menggalakkan usaha mendapat jaminan pulangan tanpa bekerja dan berusaha dan ini adalah roh riba yang keji.

Kesimpulannya, ulama berpendapat sebarang bentuk pelaburan dalam perniagaan yang dijamin keuntungannya haram dari segi hukum syarak kerana realitinya dalam sesuatu perniagaan ialah seseorang terdedah kepada aspek keuntungan dan kerugian berdasarkan kaedah fiqh al-ghunmu bil ghurmi iaitu seseorang yang memperoleh keuntungan maka dia juga akan menanggung kerugian atau kemudaratan.

Sumber: http://www.bharian.com.my/Current_News/BH/Sunday/Agama/20090124222355/Article/