Ujian kesuburan kesan lelaki mandul

sperma bertarung mensenyawakan telur dan jika ia lemah atau tiada langsung menandakan kilang benih lelaki tidak berfungsi dan memerlukan rawatan susulan.

PENGHUJUNG Mac ini, genap usia perkahwinan Marzuki, 29 dan Zalia, 32, lima tahun. Berbanding teman-teman lain yang seangkatan menaiki jenjang pelamin, kebanyakannya sudah mempunyai dua orang cahaya mata dan paling tidak pun seorang.

Berbeza pula pasangan ini sehingga ke hari ini ke mana-mana mereka masih berdua. Sebagai isteri, ramai yang menunding jari kepada Zalia yang dikatakan mandul dan menjadi punca kenapa sehingga ke hari ini mereka masih tidak dikurniakan cahayamata.

Bukan tidak berusaha malah bermacam-macam langkah diambil Zalia, baik cara moden dengan berjumpa doktor, tidak kurang cara tradisional.

Salah seorang doktor yang ditemui pasangan ini pernah menasihatkan agar Marzuki turut sama menjalani ujian kesuburan bagi mengenalpasti punca kepada masalah tersebut. Namun, ia kurang dipersetujui Marzuki kerana berpandangan adalah mustahil lelaki sepertinya yang aktif bersukan, tidak merokok dan mengamalkan gaya hidup sihat mengalami masalah kesuburan.

Membincangkan situasi tersebut, Pakar Sakit Tuan, Dr. Mohd. Ismail Tambi, tidak menafikan kira-kira 60 peratus daripada kes pasangan yang mengalami masalah ini melibatkan faktor lelaki. Katanya, sebanyak 40 peratus daripada keseluruhan masalah kesuburan berpunca daripada lelaki, manakala 20 peratus lagi gabungan faktor lelaki dan wanita.

‘‘Oleh kerana itu apabila satu-satu pasangan itu mengalami masalah untuk mendapatkan anak, suami juga perlu menjalani pemeriksaan dan bukannya si isteri sahaja,’’ ujarnya ketika ditemui baru-baru ini. Merujuk kepada kes pasangan Marzuki dan Zalia, beliau tidak menafikan ego dalam diri Marzuki sering menghalangnya daripada menjalani ujian kesuburan. Ismail tidak menafikan kebanyakan lelaki menganggap asalkan mereka dapat melakukan hubungan seksual, itu memadai untuk membuktikan bahawa mereka tiada masalah berkaitan kesuburan.

‘‘Mereka berpendapat selagi berlaku seks penetratif tiada masalah kemandulan sebaliknya jika berlaku ia berpunca daripada wanita. Anggapan ini salah sama sekali kerana lelaki juga berhadapan dengan masalah tersebut,’’ tegasnya.

Menurut beliau sekalipun organ seksual seseorang lelaki itu berfungsi, tidak semestinya individu itu mampu menghamilkan seorang wanita. Ujian air mani merupakan satu-satunya penentuan kesuburan lelaki. Ini kerana jika seseorang itu tidak menjalani ujian berkenaan, sehingga bila-bila pun mereka tidak akan tahu tahap kesuburan mereka atau siapa yang menjadi punca sebenarnya.

Menerangkan lebih lanjut mengenai ujian air mani seperti yang disarankan, beliau berkata, ia bertujuan untuk mengenalpasti kemampuan menghasilkan sperma dan tahap kesuburan sama ada sperma cukup bilangan atau aktif. Menurutnya, jika bilangan sperma atau keaktifannya kurang, ujian air mani perlu diulangi sekali lagi untuk pengesahan kedudukannya.

Jika sah ada masalah, ujian susulan perlu dilakukan untuk mengenalpasti sebab masalah itu berlaku supaya rawatan sewajar dapat dilakukan. Proses pemulihan masalah sperma mengambil masa agak lama iaitu sekurang-kurangnya tiga hingga sembilan bulan sebelum menampakkan hasil.

Dalam ujian kesuburan ini, jika yang pertama menunjukkan tiada sperma langsung, ujian ulangan perlu dilakukan dalam tempoh terdekat untuk kepastian. Jika tiga kali ujian dilakukan dan hasilnya tetap sama, ia boleh disahkan. Jika tiada sperma, ia memberi tanda kilang benih seseorang lelaki itu tidak berfungsi atau salur benih terkandas.

Beliau berkata, pemeriksaan anggota sulit lelaki merupakan kebiasaan yang dilakukan oleh doktor untuk mengenal pasti keadaan kedua-dua buah zakar dan untuk mengesan gejala kesihatan lain seperti ketumbuhan atau pembuluh darah yang berpintal seperti varikosel.

Saiz buah zakar jika kurang daripada 10 mililiter mengikut pengukur buah zakar yang dikenali sebagai orchidometer, ia merupakan petanda kilang benih rosak dan kemungkinan lelaki itu tidak dapat menghasilkan benih. Dalam masa sama pesakit juga perlu melakukan ujian susulan, termasuk ujian darah untuk menyukat tahap hormon kesuburan sama ada ia kurang pada hadnya.

‘‘Jika ada keraguan, sedikit tisu daripada kedua-dua buah zakar akan diambil untuk mengesan kedudukan kilang sperma untuk memastikan sama ada kilang itu berfungsi atau sebaliknya. Ia dikenali sebagai biopsi buah zakar dan ia bukan rawatan,’’ ujarnya.

Beliau berkata, walaupun ketika dilahirkan seorang lelaki itu memiliki tahap kesihatan seksual yang normal, pendedahan kepada faktor persekitaran yang tidak sihat ketika mereka membesar akhirnya boleh menyebabkan mereka mandul.

Merujuk kepada pengalaman mengendalikan kes berkaitan sakit tuan, secara peribadi Ismail tidak menafikan golongan lelaki hari ini semakin peka mengenai kesuburan berbanding sepuluh tahun lalu.

Kini rawatan masalah kesuburan lelaki begitu dilihat memberangsangkan dengan adanya pelbagai ubat dan rawatan.

‘‘Apa yang penting ialah menjalani pemeriksaan dan rawatan. Jika jalan untuk mendapat zuriat buntu, mereka tidak perlu berputus asa kerana boleh mengambil anak angkat atau menggunakan kaedah persenyawaan bayi tabung uji atau Intracytoplasmic Sperm Injection (ICSI),’’ ujarnya.

Terangnya, kaedah ICSI tidak saja memberi peluang kepada pasangan untuk memperoleh anak malah juga anak kembar. Kaedah ini dimulai dengan isteri diberi ubat tertentu bagi menggalakkan penghasilan telur (ovum), seterusnya telur itu akan disedut keluar. Pada masa sama, sperma turut disedut keluar daripada testis suami.

Kemudian sperma suami akan dicucuk ke dalam ovum isteri dan selepas dibiarkan selama sehari, ia akan mula membentuk beberapa embrio.

‘‘Kita akan memilih sekitar tiga embrio untuk disuntik ke dalam rahim isteri bagi memberikannya lebih peratusan untuk hamil jika dua lagi embrio yang dipilih tidak hidup. Akan tetapi jika semua embrio membesar dengan baik, kemungkinan untuk isteri mengandung anak kembar adalah tinggi,’’ ujarnya.

Beliau juga tidak menafikan isu ini antara punca tercetusnya perbalahan di antara suami isteri yang pada hakikatnya perlu diselesaikan hanya dengan cara berunding kerana ia terlalu sensitif.
Pasangan yang berhadapan dengan masalah seumpamanya dinasihatkan agar mendapatkan rawatan dan kaunseling daripada pakar perubatan.

Sumber: Utusan 18/05/2008