Peguam Syarie Menulis: Seksyen 51 nafi hak mualaf bubar perkahwinan

Oleh Mohamad Isa Abd Ralip

JIKA salah seorang pasangan suami isteri bukan Islam memeluk Islam, perkahwinan itu boleh terbatal dengan sendirinya jika pihak satu lagi tidak turut masuk Islam dalam tempoh edah. - Gambar hiasan

Mahkamah Sivil hanya benar pasangan bukan Islam fail petisyen batal ikatan suami isteri

UNDANG-UNDANG perkahwinan dan perceraian di negara ini ditadbir dua kod berbeza yang merujuk kepada Islam dan bukan Islam. Bagi orang Islam, mereka tertakluk kepada enakmen Undang-Undang Keluarga Islam Negeri masing-masing.

Bagi bukan Islam pula dikawal selia di bawah Akta Memperbaharui Undang-Undang (Perkahwinan dan Perceraian) 1976 (Akta 164) atau dikenali dengan 'Law Reform Act'.

Seksyen 51 Akta Memperbaharui Undang-Undang (Perkahwinan dan Perceraian) 1976 memperuntukkan jika satu pihak memeluk Islam, maka pihak satu lagi boleh membuat petisyen di mahkamah untuk membubar perkahwinan.

Mahkamah boleh membuat perintah kepada isteri atau suami bagi menjaga kepentingan anak jika ada, atau meletakkan syarat apabila membubarkan perkahwinan itu. Mahkamah dimaksudkan ialah Mahkamah Sivil.

Jika meneliti Seksyen 51 Akta Memperbaharui Undang-Undang (Perkahwinan dan Perceraian) 1976, peruntukan seksyen hanya memberi hak kepada pihak yang tidak memeluk Islam memfailkan petisyen pembubaran perkahwinannya di mahkamah. Sementara pihak yang memeluk Islam tiada hak membubarkan perkahwinan.

Merujuk Seksyen 46 (2) Enakmen Undang-Undang Keluarga Islam Selangor 2003, jika salah satu pihak bukan Islam memeluk Islam, perbuatan demikian tidak boleh sendirinya berkuat kuasa membubarkan perkahwinan itu sehingga Mahkamah Syariah mengesahkannya.

Jelaslah di sini ada percanggahan antara dua undang-undang itu. Bagaimanapun pihak yang masuk Islam boleh memohon membubarkan perkahwinan di Mahkamah Syariah melalui Seksyen 46 (2) enakmen berkenaan, tetapi perintah dikeluarkan Mahkamah Syariah tidak mengikat pihak yang tidak memeluk Islam.

Kebiasaan yang berlaku, sering kali perintah Mahkamah Syariah tidak dihiraukan dan dipandang sepi oleh pihak tidak memeluk Islam kerana mereka berpendirian perkahwinan didaftarkan melalui kaedah sivil. Mahkamah Sivil satu-satunya medan berhak membubarkan perkahwinan itu, bukannya Mahkamah Syariah.

Mengikut Seksyen 51 Akta Memperbaharui Undang-Undang (Perkahwinan dan Perceraian) 1976, pihak memeluk Islam tidak mempunyai cara untuk membubarkan perkahwinan dan ini tidak adil bagi pasangan yang memeluk Islam.

Berdasarkan pelaksanaan sekarang, pihak yang memeluk Islam dinafikan haknya untuk hidup mengikut kepercayaan agamanya, kerana beliau dianggap masih suami isteri di sisi undang-undang jika pihak tidak memeluk Islam tidak memfailkan petisyen pembubaran perkahwinan.

Kebanyakan kes yang dibawa ke mahkamah di negara kita adalah mengenai kesan pemelukan Islam oleh salah satu pihak daripada perkahwinan bukan Islam. Mengikut undang-undang Islam, jika salah seorang pasangan bukan Islam memeluk Islam dan pihak satu lagi tidak mengikutinya memeluk Islam dalam masa edah, perkahwinan itu dengan sendirinya terbatal.

Tetapi di Malaysia, seseorang yang memeluk Islam masih terikat dengan undang-undang sivil.

Jabatan Peguam Negara sudah mengemukakan beberapa cadangan bagi mengatasi konflik bidang kuasa syariah dan sivil, antaranya pindaan seksyen 51 Akta Memperbaharui Undang-Undang (Perkahwinan dan Perceraian) 1976 bagi memberi hak kepada orang Islam mempetisyen pembubaran perkahwinan di Mahkamah Sivil.

Pada masa sama, Jabatan Peguam Negara mencadangkan pindaan terhadap Akta Undang-Undang Keluarga Islam 1984. Cadangan dikemukakan Jabatan Peguam Negara bagi mengatasi konflik bidang kuasa antara syariah dan sivil.

Turut dicadangkan, perkahwinan sivil seorang mualaf dibubarkan secara automatik selepas tiga bulan disahkan sebagai Islam. Cadangan itu selari undang-undang Islam iaitu jika seseorang suami mahupun pihak isteri yang berkahwin di bawah undang-undang bukan Islam kemudian memeluk agama Islam dan pihak satu lagi tidak mengikutinya memeluk Islam dalam masa edah, perkahwinan itu dengan sendirinya terbatal.

Namun demikian cadangan itu mendapat tentangan kerana dikatakan tidak memberi keadilan kepada pasangan bukan Islam.

Persoalannya, apakah Parlimen mempunyai kuasa meminda undang-undang kepada orang Islam saja kerana kuasa perundangan individu dan keluarga Islam adalah hak eksklusif kerajaan negeri.

Seperti termaktub dalam Senarai 1 � Senarai Persekutuan perkara 4 (e)(i) dan (ii), Kerajaan Persekutuan/Parlimen mempunyai kuasa membuat undang-undang diri dan keluarga bagi orang bukan Islam.

Bagaimanapun, Kerajaan Persekutuan boleh membuat undang-undang diri dan keluarga Islam untuk tujuan penyeragaman dengan persetujuan Majlis Raja-Raja.

Pindaan yang dicadangkan itu akan memberi kesan terhadap undang-undang syariah antaranya Seksyen 46 (2) Enakmen Undang-Undang Keluarga Islam dipadamkan bagi meraikan pindaan Seksyen 51 Akta Memperbaharui Undang-Undang (Perkahwinan dan Perceraian) 1976.

Seterusnya, ia memberi kuasa kepada Mahkamah Sivil untuk menentukan pembubaran perkahwinan yang sudah wujud dalam Jadual Kesembilan Senarai 2 - senarai negeri (perkara 1). Pindaan itu menyempitkan bidang kuasa Mahkamah Syariah.

Penulis ialah Presiden Persatuan Peguam Syarie Malaysia (PGSM)

Sumber : BHarian 2009/12/02